Co to jest restrukturyzacja kredytu? 

Masz kredyt, ale niespodziewanie znalazłeś się w trudnej sytuacji, która uniemożliwia lub powoduje duże komplikacje z terminowym regulowaniem rat? Odpowiedzią na Twoje potrzeby może być restrukturyzacja kredytu. Czym jest restrukturyzacja? Jakie daje Ci możliwości? I w końcu, jak złożyć o nią wniosek do banku? 

Co to jest restrukturyzacja kredytu? 

Z chwilą zaciągania kredytu (zwłaszcza hipotecznego) nie sposób przewidzieć wszystkie sytuacje, które mogą zdarzyć się w ciągu kolejnych lat spłaty zobowiązania. W rezultacie w najmniej spodziewanym momencie może okazać się, że comiesięczne regulowanie rat zaczyna sprawiać coraz większe trudności. Rozwiązaniem problemu może być w takim przypadku restrukturyzacja kredytu, czyli zmiana warunków umowy kredytowej w taki sposób, aby były one lepiej dopasowane do aktualnej sytuacji finansowej kredytobiorcy. W praktyce restrukturyzacja sprowadza się najczęściej do rozwiązania obowiązującej umowy kredytowej i podpisania nowej, uwzględniającej inne warunki. 

Przeczytaj też: Jakie koszty musisz ponieść, przenosząc kredyt hipoteczny do innego banku? Lista opłat podczas refinansowania

Restrukturyzacja kredytu a prawo 

Restrukturyzacja kredytu to temat uregulowany prawnie. Zgodnie z artykułem 75c. Prawo bankowe, punkt 3: „Bank powinien, na wniosek kredytobiorcy, umożliwić restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu, jeżeli jest uzasadniona dokonaną przez bank oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy.” 

Jeśli bank odrzuci wniosek o restrukturyzację zadłużenia, jest zobowiązany do niezwłocznego przekazania kredytobiorcy szczegółowych wyjaśnień pisemnych, dotyczących przyczyn swojej decyzji. 

Kto powinien zastanowić się nad restrukturyzacją kredytu? 

Restrukturyzacja kredytu to dobre rozwiązanie, nad którym powinien zastanowić się każdy kredytobiorca, który znalazł się w złej sytuacji finansowej i gospodarczej (np. stracił pracę, zachorował lub uległ wypadkowi) i w związku z tym ma realne problemy ze spłatą zadłużenia. O restrukturyzacji warto pomyśleć już wtedy, gdy pojawią się pierwsze wątpliwości związane z terminowym płaceniem rat. W takiej sytuacji bank może zaproponować np. wydłużenie okresu kredytowania, co skutkować będzie obniżeniem wysokości comiesięcznych rat.  

Restrukturyzacja kredytu jest szczególnie wskazana w trzech przypadkach: 

1. gdy dochody kredytobiorcy znacznie spadły, co istotnie wpływa na zarządzanie domowym budżetem; 
2. gdy kredytobiorca ma przejściowe problemy z płynnością finansową spowodowane np. niespodziewanymi wydatkami związanymi choćby z naprawą auta, koniecznością przeprowadzenia remontu zalanego mieszkania itd.; 
3. gdy dojdzie do losowych sytuacji pogarszających sytuację finansową kredytobiorcy, np. problemów rodzinnych, choroby i kosztownego leczenia oraz innych, nieprzewidzianych zdarzeń. 

Na czym polega restrukturyzacja kredytu? 

W ramach restrukturyzacji kredytu istnieje kilka różnych możliwości: 

• wydłużenie okresu kredytowania – w ten sposób można zmniejszyć comiesięczną ratę, ale trzeba pamiętać, że całkowity koszt kredytu z uwagi na wydłużenie okresu spłaty będzie wyższy; 
• zawieszenie spłaty – to tzw. wakacje kredytowe. Przy standardowych wakacjach kredytowych można odroczyć termin spłaty rat na określony czas (nawet na kilka miesięcy). Wówczas nie trzeba płacić rat, jednak warto wiedzieć, że odsetki będą w takim przypadku nadal naliczane; 
• skrócenie okresu kredytowania – restrukturyzacja kredytu nie jest wyłącznie przeznaczona dla osób, które mają problemy finansowe. Można z niej skorzystać także wówczas, gdy domowy budżet pozwala na spłacanie wyższych rat. Skrócenie okresu kredytowania sprowadza się bowiem do wzrostu wysokości rat i równoczesnego obniżenia całkowitego kosztu kredytu. To dobre rozwiązanie dla osób, którym wzrosły dochody i chcą się szybciej pozbyć zadłużenia w banku; 
• przewalutowanie – w wielu przypadkach to korzystna, ale jednocześnie ryzykowna zmiana. Dotychczas z tej opcji korzystali m.in. klienci, którzy wzięli kredyty we frankach szwajcarskich lub w euro, zdecydowali się na przewalutowanie i spłacanie zobowiązania w złotówkach. Dzięki temu można zredukować ryzyko związane z wahaniami kursów walut obcych, co może znacznie podwyższać wysokość rat; 
• karencja w spłacie kapitału – klienci, którzy borykają się z przejściowymi trudnościami finansowymi mogą w niektórych bankach skorzystać z karencji w spłacie kapitału, czyli spłacaniu przez określony czas jedynie części odsetkowej rat – część kapitałowa jest w tym przypadku odroczona. 

Restrukturyzacja kredytu może polegać również np. na zmianie rat równych na malejące (co pozwala znacząco obniżyć koszt kredytu), zmianie rat malejących na równe czy modyfikacji marży, która możliwa jest tylko w przypadku nielicznych banków.  

Jakie kredyty można restrukturyzować? 

Z reguły banki przychylnie podchodzą do restrukturyzacji kredytów gotówkowych. W przypadku kredytów hipotecznych nie zawsze jest to możliwe (a z pewnością cały proces jest nieco trudniejszy niż przy innych kredytach). Restrukturyzacja jest możliwa także przy pożyczkach, kredytach samochodowych, kredytach ratalnych i produktach odnawialnych. Może zdarzyć się również, że bank określi minimalną kwotę zobowiązania, co do której możliwe będzie dokonanie zmian w umowie.  

Zobacz też: Upadłość konsumencka a kredyt hipoteczny 

Restrukturyzacja kredytu – jak o nią wnioskować? 

Aby ubiegać się o restrukturyzację kredytu należy złożyć pisemny wniosek do banku. Obie strony będą musiały podpisać aneks do umowy, dlatego zanim do tego dojdzie, konieczne będzie m.in. sprawdzenie zdolności kredytowej kredytobiorcy oraz sprawdzenie go np. w BIK. 

Wzory wniosków o restrukturyzację kredytów najczęściej dostępne są na stronach internetowych banków. Zwykle należy w nich podać m.in. swoje dane osobowe, datę oraz miejsce sporządzenia wniosku, dane dotyczące umowy kredytowej (jej numer, datę zawarcia), powód braku możliwości regulowania rat na dotychczas obowiązujących warunkach, wybór formy restrukturyzacji (wydłużenie okresu spłaty, zawieszenie spłaty itd.). Pod wnioskiem należy się również podpisać. Bank może oczekiwać także dołączenia do wniosku pewnych dodatkowych dokumentów, np. zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu czy dokumentów, które oficjalnie potwierdzą pogorszenie sytuacji finansowej, np. rachunki wystawione za podjęcie kosztownego leczenia. 

Bank może odrzucić wniosek i odmówić restrukturyzacji, jeżeli dotychczasowa umowa kredytowa została już wypowiedziana i minął okres wypowiedzenia, a także wówczas, gdy upłynął termin płatności ostatniej raty z harmonogramu.  

Wnioski o restrukturyzację kredytu z reguły są rozpatrywane w ciągu maksymalnie 30 dni. 

 Opracowanie merytoryczne: Sebastian Matusiak – ekspert finansowy mFinanse