Czym jest stopa referencyjna NBP, na co wpływa i ile wynosi?

Stopa referencyjna jest uznawana za jedną z najważniejszych stóp procentowych. Jej wysokość ustala Rada Polityki Pieniężnej, czyli organ decyzyjny Narodowego Banku Polskiego. Stopa referencyjna to pojęcie szczególnie istotne z punktu widzenia kredytobiorców. Od jej wysokości w dużej mierze zależy, ile wyniesie rata zobowiązania. Czym jest stopa referencyjna NBP, na co wpływa i ile obecnie wynosi?

Rodzaje stóp procentowych

Stopa procentowa to nic innego, jak koszt, jaki musi ponieść osoba, która zdecyduje się pożyczyć kapitał od innej instytucji (np. banku). To również cena, jaką będzie musiał zapłacić bank, jeśli otrzyma od klienta środki w depozyt. Wartość stopy procentowej jest wyrażana jako procent od danej sumy i jest mierzona w ujęciu rocznym.

 Są różne rodzaje stóp procentowych. Do podstawowych rodzajów stóp procentowych NBP zalicza się:

• stopę referencyjną,
• stopę lombardową,
• stopę depozytową,
• stopę redyskontową weksli,
• stopę dyskontową weksli.

Poziom każdej z wymienionych stóp procentowych (w tym również stopy referencyjnej), jest ustalany przez Radę Polityki Pieniężnej, czyli organ decyzyjny Narodowego Banku Polskiego. Wysokość każdej ze stóp procentowych jest ustalana indywidualnie. Wszystko po to, by na bieżąco regulować ilość pieniądza znajdującego się na polskim rynku.

Co to jest stopa referencyjna NBP?

Stopa referencyjna to jeden z podstawowych rodzajów stóp procentowych NBP. Jej wartość jest szczególnie istotna dla osób, które zamierzają ubiegać się o kredyt lub pożyczkę gotówkową. Wszystko dlatego, że to właśnie od tej wartości w dużej mierze zależy, jaka będzie wysokość raty zobowiązania.

Co to jest stopa referencyjna? To minimalna cena, po jakiej bank centralny może realizować operacje otwartego rynku na rynku międzybankowym. Chodzi tu – przede wszystkim – o zakup lub sprzedaż krótkoterminowych (najczęściej 7-dniowych) bonów pieniężnych. Tego typu transakcje są potrzebne po to, by zachować równowagę na rynku finansowym i na bieżąco regulować wielkość pieniądza, który pozostaje w obiegu. Jeśli za cel zostaje obrane zmniejszenie podaży pieniądza na rynku – NBP emituje bony pieniężne. Z kolei, gdy w obiegu ma pojawić się dodatkowa gotówka – bank centralny dokonuje skupu bonów.

Ile wynosi stopa referencyjna NBP?

Rada Polityki Pieniężnej ustala wysokość stóp referencyjnych od lutego 1998 roku. W związku z pandemią Covid-19, od 9 kwietnia do 28 maja 2020 roku, stopa referencyjna NBP wyniosła 0,5%, a następnie została obniżona do najniższej w historii wartości – 0,1%. Stopę referencyjną ponownie podniesiono w październiku 2021 roku – do poziomu 0,5%, a następnie w listopadzie – do poziomu 1,25%. Aktualna stopa referencyjna (na kwiecień 2023 roku), obowiązuje od września 2022 roku i wynosi 6,75%.

Na co wpływa wysokość stopy referencyjnej?

Stopa referencyjna ma wpływ na politykę pieniężną gospodarki krajowej. Regulując jej wysokość, NBP jest w stanie wpływać na poziom inflacji czy koszty kredytów. Jeśli stopa referencyjna zostanie podniesiona, będzie można zaobserwować ogólny wzrost cen na rynku, co z kolei spowolni rozwój gospodarczy. Natomiast, gdy stopa referencyjna zostanie obniżona, gospodarka się ożywi. Tym samym, obniżka stopy referencyjnej jest najczęściej stosowana w czasach recesji, dla pobudzenia konsumpcji i inwestycji.

Stopa referencyjna a kredyt hipoteczny

Wysokość stopy referencyjnej NBP ma duży wpływ na dostępność i koszt kredytów (hipotecznych i gotówkowych). Im wyższa stopa referencyjna, tym wyższy będzie koszt kredytu, a co za tym idzie, zmniejszy się ilość osób, które będzie stać na kredyt. Na skutek takiego działania, wzrost gospodarczy zostanie wyhamowany. Podobnie stanie się również z inflacją.

Z drugiej strony, obniżenie stopy referencyjnej to krok w stronę zwiększenia dostępności kredytów i zmniejszenia kosztów ich obsługi. Takie działanie ma na celu pobudzenie inwestycji i wzrost prywatnej konsumpcji.

Referencyjna stopa procentowa a WIBOR

Zmiana poziomu stopy referencyjnej ma wpływ na wysokość stawki WIBOR. Wraz ze wzrostem stopy referencyjnej, rośnie stawka WIBOR. To zagadnienie, które jest szczególnie istotne dla wszystkich, którzy spłacają kredyt hipoteczny ze zmiennym oprocentowaniem. Na zmienne oprocentowanie składa się: stała marża banku i zmienna stawka WIBOR (może to być WIBOR 3M – trzymiesięczny lub WIBOR 6M – sześciomiesięczny). Im wyższa będzie stopa referencyjna, tym wyższe będzie oprocentowanie kredytu.

Biorąc pod uwagę wspomniane parametry, przed podjęciem decyzji kredytowej, warto sprawdzić swoją zdolność kredytową. Można również wykonać symulację raty kredytu, korzystając z kalkulatora kredytu hipotecznego.