WIRON a zdolność kredytowa? Na co wpływ ma WIRON

Inflacja, rosnące stopy procentowe, zwiększające się raty kredytu oraz słabnąca zdolność kredytowa sprawiły, że zarówno rynek kredytów hipotecznych, jak i mieszkań wiele stracił. Sposobem na zmianę sytuacji jest nowy wskaźnik referencyjny stopy procentowej – WIRON. Poznaj prognozy i dowiedz się, co może się stać, gdy WIBOR zniknie.

Zobacz też: Likwidacja stawki WIBOR – co to oznacza dla kredytobiorców?

Kiedy i dlaczego banki wprowadzą WIRON?

Reforma wskaźnikowa spowodowana jest nie tylko przez sytuację na rynku kredytów hipotecznych oraz mieszkań. Przyczyniły się do niej również trendy panujące w innych krajach europejskich. Bazowanie na danych transakcyjnych staje się powoli standardem w branży finansowej – przykładem jest wskaźnik SARON, który jest podstawą dla kredytów zaciąganych we frankach szwajcarskich. WIRON w przyszłości zastąpi WIBOR, ale zmiana musi nastąpić stopniowo, aby banki mogły wewnętrznie się na to przygotować.

Czym się różni WIRON od WIBOR-u:

1. Wskaźnik ma charakter transakcyjny. Podstawą wyliczeń jest oprocentowanie depozytów overnight, czyli jednodniowych, rzeczywistych transakcji składanych przez większe przedsiębiorstwa oraz instytucje finansowe w bankach.
2. Dane przekazywane są do spółki GPW Benchmark, czyli administratora zebranych informacji przez 9 większych banków. Dzięki temu WIRON staje się bardziej reprezentatywny w przeciwieństwie do WIBOR-u, który ma charakter międzybankowy.
3. WIRON skupiony jest wokół danych z przeszłości i nie próbuje przewidywać przyszłości.

W przypadku okresu trzymiesięcznego WIRON wyliczany jest na podstawie jednodniowych stawek z ostatnich 3 miesięcy.

Każdy bank może bazować na nowym wskaźniku od 02.12.2022 roku przy wyliczaniu zmiennego oprocentowania kredytu. WIBOR to jednak jeszcze nie przeszłość. Zgodnie z wytycznymi Komitetu Sterującego Narodowej Grupy Roboczej ds. Reformy Wskaźników Referencyjnych proces przemian będzie trwać do końca 2024 roku.

• Banki w 2023 roku mogą wykorzystywać WIRON w przypadku nowych umów kredytowych, ale nie muszą rezygnować z WIBOR-u. Obie stawki są wiążące i dozwolone. Kluczem do sukcesu są również kampanie informacyjne.
• Instytucje finansowe w 2024 roku nie będą już mogły udzielać nowych kredytów z oprocentowaniem wyliczonym na podstawie WIBOR-u.
• W 2025 roku WIBOR ma zniknąć z ofert banków, a umowy zawarte na stary zasadach będą musiały być zmienione.

Zobacz też: Najważniejsze informacje o wskaźnikach WIBOR i WIBOR 

Początkowo zakładano, że WIBOR przestanie obowiązywać już w 2023 roku. Zarówno dla banków, jak i całej branży finansowej w Polsce byłaby to jednak zbyt drastyczna zmiana. Według niektórych ekspertów nawet 2 lata to mało czasu, aby nowy wskaźnik mógł zacząć funkcjonować w bezpieczny sposób dla gospodarki. Możliwe więc, że harmonogram zostanie jeszcze zaktualizowany.

Czy oferty bankowe bazujące na WIRON-ie są już dostępne dla kredytobiorców?

WIRON to nowy wskaźnik, który jednym daje nadzieję na poprawę, a u innych powoduje obawę. Nie brakuje również wpadek – źródła donoszą, że przez cały 2022 roku dane były niepoprawne i wymagały aktualizacji[1].

Chociaż banki mogą już proponować kredytobiorcom oferty bazujące na WIRON-ie, to większość instytucji finansowych nie spieszy się z wprowadzeniem zmian.

1. ING Bak Śląski ogłosił, że nowe kredyty hipoteczne będą wyliczane na podstawie WIRON-u od drugiej połowy 01.2023 roku. Do tej pory dostępne będą wyłącznie oferty bazujące na oprocentowaniu stałym.
2. PKO BP zakłada, że kredyty wyliczane na podstawie WIRON-u pojawią się w ofercie w 2 połowie 2023 roku.

Pozostałe banki monitorują rynek oraz przygotowują się wewnętrznie do wprowadzenia zmian.

Co zmieni WIRON i na co wpłynie w przyszłości?

To, co stanie się z rynkiem kredytów hipotecznych w związku z WIRON-em nie jest w 100% pewne. Wiele zależy od sposobu wprowadzenia nowych umów kredytowych.

Jeżeli banki w tym momencie wykorzystałyby WIRON zamiast WIBOR-u bez żadnego, dodatkowego zabezpieczenia, wtedy:

• oprocentowanie kredytu spadnie,
• rata miesięczna się zmniejszy,
• wysokość odsetek zmaleje,
• zdolność kredytowa się zwiększy.

Zakładając niezmienność marży określonej przez bank, rata kredytu w przypadku przeciętnego mieszkania dwupokojowego może spaść o 10%[2].

Wszystko to może skutkować większym zainteresowaniem kredytami hipotecznymi oraz ponownym rozkwitem rynku nieruchomości. Rosnący popyt oznacza jednak często wzrost cen mieszkań, które dla wielu Polaków już teraz są zbyt wysokie.

WIRON może jednak okazać się mniej korzystny dla kredytobiorców, jeśli banki zdecydują się na wprowadzenie spreadu korygującego, który ochroni instytucje finansowe przed stratami wywołanymi przez wprowadzenie nowego wskaźnika. Warto również pamiętać, że w obliczu spadku stóp procentowych WIBOR szybciej się zmienia, ponieważ bazuje na prognozach, a nie danych historycznych tak jak WIRON.

[1]https://bankingo.pl/spolka-odpowiedzialna-na-wyliczenie-wibor-gpw-benchmark-blednie-podawala-informacje-o-wiron/ [dostęp:10.01.2023 r.]

[2]https://strefabiznesu.pl/wazna-zmiana-dla-klientow-duzego-banku-chodzi-o-kredyty-hipoteczne-sprzedaz-zostanie-zawieszona/ar/c3-17111591 [dostęp: 10.01.2023 r.]

Opracowanie merytoryczne: Andrzej Czekierda – ekspert finansowy mFinanse