Czym jest wartość odtworzeniowa i rzeczywista przy ubezpieczeniu domu?

Ubezpieczenie domu lub mieszkania to niezbędny element planowania finansowego dla właścicieli nieruchomości, obecnych i przyszłych. W przypadku sytuacji losowej zapewnia ochronę, umożliwiając pokrycie kosztów naprawy lub odbudowy. Daje również poczucie bezpieczeństwa i stabilności, a w niektórych sytuacjach jest wymagane przez prawo.

Zobacz też: Mieszkanie bezczynszowe – wszystko, co musisz wiedzieć 

Ubezpieczenie domu – co się zmieniło w ostatnich latach?

Pierwsze dwie dekady XXI wieku były okresem niskich stóp procentowych oraz większej przewidywalności rynkowej. Wartość sum ubezpieczenia na polisach pozostawała w równowadze wobec realnych kosztów odbudowy ubezpieczonych obiektów. Odszkodowania wypłacane przez ubezpieczyciela pozwalały na pełną ochronę majątku, co było kluczowe dla stabilności całej branży. Zerwanie łańcucha dostaw, problemy z dostępnością pracowników, kryzys energetyczny, inflacja oraz globalne widmo recesji pociągnęły za sobą znaczące zmiany w każdym sektorze gospodarki. Nieruchomości to nadal jedna z lepszych lokat kapitału w niepewnych czasach, ale warto mieć na uwadze drastyczny wzrost cen w branży budowlanej. Materiały, maszyny, urządzenia, transport, dostawy, wzrost płacy minimalnej – za wszystko to obecnie trzeba zapłacić o wiele więcej niż jeszcze przed rokiem.

Koszty branży budowlanej a polisa ubezpieczenia domu

Realne koszty odbudowy ubezpieczonych obiektów coraz częściej okazują się wyższe niż sumy ubezpieczeń na polisach – w takich sytuacjach ubezpieczyciel pokrywa tylko część szkód. Ograniczeniem jest suma ubezpieczenia na polisie – ustalona w umowie suma ubezpieczenia stanowi górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela. Suma nie może jednak przewyższać wartości przedmiotu ubezpieczenia. Problem niedoubezpieczenia naraża klientów na straty finansowe, a branżę ubezpieczeniową na ryzyko utraty zaufania społecznego, dlatego warto mówić o tym zjawisku oraz rozważyć, jak się przed nim chronić.

Niedoubezpieczenie – wspólna odpowiedzialność

Klienci powinni dokładnie przeanalizować swoje potrzeby ubezpieczeniowe i upewnić się, że suma ubezpieczenia na polisie jest wystarczająca do pokrycia ewentualnych kosztów odbudowy. Może się bowiem okazać, że ograniczanie ryzyk w treści umowy ubezpieczenia i szukanie oszczędności na składkach dzisiaj to narażenie się na gigantyczny problem w momencie wystąpienia szkody. Branża ubezpieczeniowa z kolei powinna dostarczać klientom pełnych informacji i doradzać im w kwestii wyboru odpowiedniego ubezpieczenia. Obowiązek analizowania wymagań i potrzeb klienta jest zresztą ustawowy. Agent ubezpieczeniowy ma też za zadanie podać w zrozumiałej formie obiektywne informacje o produkcie ubezpieczeniowym, w celu umożliwienia klientowi podjęcia świadomej decyzji.
Wreszcie, ustawodawca ponosi odpowiedzialność za stabilne i przewidywalne regulacje rynku ubezpieczeniowego, aby zapewnić bezpieczeństwo transakcji i obopólne zaufanie.

Ubezpieczenia domu – podstawowe pojęcia

Odszkodowanie to świadczenie pieniężne wypłacane przez ubezpieczyciela w przypadku wystąpienia szkody objętej polisą ubezpieczeniową. Celem odszkodowania jest zrekompensowanie poniesionej straty. Odszkodowanie jest uzależnione od warunków i zakresu ochrony określonych w dokumentach.

Kwota ubezpieczenia jest ustalana w momencie zawierania umowy ubezpieczenia i określa maksymalną sumę pieniędzy, jaką towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaci w przypadku wystąpienia zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Kwota jest zazwyczaj uzależniona od wartości nieruchomości objętej ubezpieczeniem, a także od rodzaju i zakresu ubezpieczenia. W przypadku ubezpieczenia domu może być ona ustalana na podstawie wartości odtworzeniowej lub wartości rzeczywistej.

Wartość odtworzeniowa to kwota potrzebna do wybudowania lub odtworzenia wartości składników majątku w chwili wystąpienia szkody, przy uwzględnieniu kosztów i stanu technicznego na dzień wystąpienia szkody. W ubezpieczeniach budynków i mienia wartość odtworzeniowa jest często uwzględniana jako podstawa do określenia wysokości sumy ubezpieczenia.

Wartość rzeczywista ubezpieczenia to wartość faktyczna majątku objętego ubezpieczeniem w chwili wystąpienia szkody. Może ona być mniejsza niż wartość odtworzeniowa, ponieważ uwzględnia ona takie czynniki, jak zużycie, starzenie się, deprecjacja. Wartość rzeczywista oznacza niższą składkę, ale i niższe odszkodowanie.

Zobacz też: Okres kredytowania – co wybrać: wydłużenie czy skrócenie okresu spłaty?

Ubezpieczenie domu a kredyt hipoteczny

Każdy bank przy udzielaniu kredytu hipotecznego wymaga ubezpieczenia domu lub mieszkania. Obowiązek ubezpieczenia nieruchomości dotyczy całego okresu kredytowania, ale w praktyce polisa ubezpieczeniowa jest odnawiana co rok.

Podejmując ostateczną decyzję warto pamiętać, że wykupienie polisy na właściwą kwotę ubezpieczenia leży w interesie klienta. Niedoubezpieczenie naraża go na ryzyko strat. Ubezpieczenia na wartość odtworzeniową mogą być droższe, ale w razie wystąpienia szkody pozwolą na odtworzenie zniszczonego mienia w całości – a o to przecież właśnie chodzi. 

Opracowanie merytoryczne: Karina Lipska – ekspert finansowy mFinanse