Biznesplan — co to jest, do czego się przydaje i kiedy warto go przygotować?

Ile stron powinien mieć biznesplan? To pytanie często zadają osoby podekscytowane wizją założenia własnej firmy, ale niechętnie myślące o „papierkowej” robocie. Tymczasem ów dokument nie może być tworzony od niechcenia. Należy myśleć o nim jak o mapie, która prowadzi od wizji do realizacji. Sprawdź, co powinien zawierać biznesplan i kiedy go przygotować.

Co to jest biznesplan?

Wyobraź sobie, że chcesz założyć własną firmę: sklep muzyczny z winylami w centrum miasta, restaurację, e-sklep z importowanymi produktami spożywczymi. Czujesz, że ten pomysł ma potencjał. Pozwoli Ci realizować Twoją pasję, a do tego trafia w potrzeby klientów.

Ale czy na pewno? I jak przełożyć tę wizję na konkretne działania? Jak oszacować koszty i zyski, aby upewnić się, że projekt będzie opłacalny? Odpowiedzi na te pytania może dostarczyć rzetelnie przygotowany biznesplan.

Biznesplan jest dokumentem, który określa plan powstania i rozwoju firmy. Są w nim opisane m.in. jej mocne strony i cele, ale też słabe strony, zagrożenia i wydatki. Daje on pełen obraz przedsięwzięcia, uwzględniając zarówno potencjał rozwoju, jak i wyzwania, które mogą się pojawić po drodze. Jest to narzędzie pozwalające ocenić realność pomysłu.

Co powinien zawierać biznesplan?

Aby biznesplan spełniał swoją funkcję przewodnika od pomysłu na działalność po sprawdzenie, czy ma ona szansę na sukces, musi być przede wszystkim przemyślany i kompleksowy. Pomocna jest w tym m.in. odpowiednia struktura. Nie ma przyjętego jednego, właściwego wzorca. Każdorazowo można go dostosowywać do specyfiki branży, charakteru działalności oraz potrzeb odbiorcy dokumentu. Nie powinno w nim jednak zabraknąć takich elementów jak:

1. streszczenie — informacje o planowanym przedsięwzięciu w pigułce: misji firmy, celach oraz najważniejszych aspektach finansowych. Powinno zamykać się w kilku zdaniach i być na tyle treściwe, żeby osoby czytające dokument, miały klarowny obraz projektu. Streszczenie można napisać na końcu pracy nad dokumentem;
2. dane firmy — nazwa, forma prawna, lokalizacja, historia (jeśli działalność prowadzona jest dłużej, a biznesplan jest przygotowywany np. na potrzeby modernizacji), dane osobowe właściciela, zakres działalności, struktura organizacyjna, logo (jeśli już jest);
3. opis produktów bądź usług — w tej sekcji należy szczegółowo przedstawić ofertę firmy. Powinna zawierać opis głównych cech i korzyści produktów lub usług, które są lub będą dostarczane klientom. Można także wyjaśnić, jak oferta wyróżnia się na tle konkurencji;
4. analiza rynku — dokładniejszą analizę rynku warto zrobić w oddzielnym punkcie. Należy w niej uwzględnić: analizę branży, profil docelowych klientów, ich potrzeby i oczekiwania oraz szczegółowe informacje o konkurencji. Konieczne jest sprawdzenie, czy inne firmy oferują podobne produkty/usługi, w jakich cenach, jakie działania marketingowe im towarzyszą, czy odniosły sukces, czy też z jakiegoś powodu zniknęły z rynku;
5. strategia marketingowa — w tym punkcie należy skupić się na strategii marketingowej własnej firmy. Opisz, jak zamierzasz dotrzeć do klientów. Jak chcesz budować świadomość marki? Jaką strategię cenową obrać? Jakie kanały marketingowe planujesz wykorzystać?;
6. plan finansowy — uwzględnij w nim przewidywane przychody, koszty operacyjne, prognozy sprzedaży, przepływy finansowe, bilans i rachunek zysków i strat. Korzystając ze wzoru na wskaźnik ROI (Return on Investment), możesz obliczyć opłacalności przedsięwzięcia;
7. plan zatrudnienia — czy Twoja firma ma być jednoosobową działalnością gospodarczą, czy zamierzasz zatrudniać pracowników? Opisz, kto czym ma się zajmować oraz jakie ma do tego kwalifikacje i doświadczenie. Przedstaw strukturę organizacyjną;
8. analiza SWOT — poszczególne litery tego akronimu oznaczają mocne strony przedsiębiorstwa (Strenghts), słabe strony (Weaknesses), szanse (Opportunities) oraz zagrożenia (Threats). Celem analizy jest zidentyfikowanie i zrozumienie wewnętrznych i zewnętrznych czynników wpływających na działalność firmy. Możesz dzięki temu lepiej ocenić, jakie obszary należy wzmacniać, nad jakimi warto popracować, jakie okazje mogą wspierać rozwój firmy oraz z jakim potencjalnym ryzykiem być może przyjdzie Ci się zmierzyć;
9. harmonogram realizacji — gdy wiesz już jakich narzędzi i jakiego kapitału początkowego potrzebujesz do realizacji swojego pomysłu, możesz rozpisać go na kolejne etapy. Uwzględnij nie tylko terminy, ale też potrzebne zasoby. W przyszłości kompleksowy harmonogram umożliwi Ci kontrolę postępu działań;
10. załączniki — nie zapomnij o nich, jeśli są wymagane np. przez instytucję finansową, gdy planujesz wziąć kredyt na założenie firmy.

Po co pisać biznesplan?

Biznesplan można napisać dla siebie, dla partnerów biznesowych (także tych potencjalnych), a także dla banku, jeśli starasz się o finansowanie inwestycji firmowych. Szczególnie w przypadku nowych firm istniejących krótko na rynku, biznesplan pozwala instytucji finansowej lepiej zrozumieć model biznesowy, przewidywane zyski, a także ryzyko związane z działalnością. Jest to więc narzędzie do oceny, czy pożyczone środki zostaną wykorzystane efektywnie i czy firma będzie w stanie regularnie spłacać zobowiązanie.

Wiedząc, po co bankowi Twój biznesplan, nawet w sytuacji, gdy bardzo zależy Ci na pozyskaniu finansowania — nie koloryzuj. Bank i tak przeprowadzi szczegółową analizę wniosku kredytowego i najprawdopodobniej będzie wymagał dodatkowych dokumentów, które pozwalają zweryfikować informacje zawarte w biznesplanie. Fałszowanie lub wyolbrzymianie danych może poskutkować odrzuceniem wniosku.

Czy biznesplan trzeba pisać osobiście?

Jako właściciel lub właścicielka firmy nie musisz pisać biznesplanu osobiście. Możesz zlecić jego przygotowanie np. firmie specjalizującej się w takich usługach. Zwykle kosztuje to od kilkuset złotych wzwyż. Jeśli jednak biznesplan ma być rzetelny i konkretny, musisz wykazać się zaangażowaniem w ten proces. Tylko Ty najlepiej znasz szczegóły swojego biznesu, misję firmy i cele, które chcesz osiągnąć.

Przy okazji procesu finansowania inwestycji warto też skorzystać z usług eksperta mFinanse. Podpowie on jak najlepiej dostosować warunki kredytu do potrzeb firmy, pomoże w przygotowaniu wymaganych dokumentów oraz doradzi, jakie rozwiązania finansowe będą najkorzystniejsze dla rozwoju Twojego biznesu.