KRD — co to jest i kto może znaleźć się w rejestrze?

Krajowy Rejestr Długów, przez ponad 20 lat działalności, zyskał etykietkę „złego policjanta”: nieubłaganego strażnika finansowej sprawiedliwości, gotowego odnotować każde Twoje potknięcie. Ale czy KRD rzeczywiście zasługuje na taką surową ocenę? A może, tak jak w dobrym kryminale, jego postać jest bardziej złożona i pełna niuansów? Czytaj dalej i przekonaj się, czy opowieść o KRD zakończy się twistem.

Krajowy Rejestr Długów — co to jest?

Na sam dźwięk słów Krajowy Rejestr Długów jednym jeżą się włosy na karku, inni z ciekawością nadstawiają uszu. Skąd ten pluralizm? Zwykle w tym, czy dana osoba widzi siebie po stronie wpisanych do KRD dłużników, czy jest wierzycielem lub firmą, która chce uzyskać wiedzę o sytuacji finansowej potencjalnego klienta.

Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej Spółka Akcyjna — bo tak brzmi pełna nazwa — to instytucja odpowiadająca za tworzenie bazy danych z informacjami o nieuregulowanych w terminie zobowiązaniach finansowych osób fizycznych i prawnych.

KRD jest jednym z pięciu Biur Informacji Gospodarczej. Działa od 2003 r., jego początki sięgają jeszcze czasu przed wejściem w życie Ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Głównym celem KRD jest ograniczenie ryzyka finansowego. Dzięki dostępowi do informacji o ewentualnych zaległościach w spłatach zobowiązań, przedsiębiorstwa i osoby prywatne mogą lepiej zabezpieczyć się przed potencjalną niewypłacalnością partnerów biznesowych. Jednak nie tylko w takich sytuacjach KRD jest przydatny.

Kto może wnioskować o wpis do KRD?

Do bazy danych KRD mogą trafić nie tylko firmy, ale też osoby fizyczne. Pretekstem do wpisu jest zaleganie ze spłatą zobowiązań finansowych spełniające określone warunki (poniżej wyjaśniamy jakie). I to odróżnia wpis do KRD od wpisu do bazy BIK (Biura Informacji Kredytowej), gdzie gromadzone są dane dotyczące wszystkich zobowiązań, także tych spłacanych terminowo. W tym kontekście KRD jest więc bazą dłużników.

Trafić do niej można na wniosek wierzyciela, który ma tytuł wykonawczy do danej wierzytelności. Kto może być wierzycielem, precyzuje Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych.

Jakie długi są odnotowywane w KRD?

Lista długów, za które można trafić do bazy KRD, jest dość długa. Są to m.in.:

• nieterminowo spłacane pożyczki i kredyty (także hipoteczne),
• niezapłacone mandaty,
• zaległe alimenty,
• zaległości w płatnościach za czynsz lub inne rachunki jak prąd, gaz, telefon itp.,
• zaległości w spłacie zobowiązań wynikających z umów cywilno-prawnych (np. wynagrodzenia wypłacanego zleceniobiorcy z tytułu umowy zlecenia).

Trzeba jednak wiedzieć, że zaistnienie długu z tytułu zaległości w spłacie któregokolwiek z wymienionych wyżej zobowiązań, nie daje wierzycielowi natychmiastowej możliwości zgłoszenia dłużnika do KRD. Aby wniosek został pozytywnie rozpatrzony i wpis dokonany, muszą zostać spełnione dodatkowe przesłanki, inne dla osób fizycznych i dla firm.

Dopisanie dłużnika do bazy KRD

Jeśli dłużnikiem jest osoba fizyczna (konsument), warunkiem trafienia do KRD jest:

• kwota zobowiązania wynosząca min. 200 zł,
• nieregulowanie zobowiązania od co najmniej 30 dni,
• minimum miesięczny termin od dostarczenia dłużnikowi wezwania do zapłaty z ostrzeżeniem o zamiarze przekazania danych do KRD — takie wezwanie może zostać wysłane listem poleconym, dostarczone osobiście albo wysłane drogą elektroniczną (np. na adres skrzynki mailowej wskazany podczas udzielania zobowiązania),
• zobowiązanie powstało w związku z określonym stosunkiem prawnym, np. z tytułu umowy o kredyt konsumencki,
• nie upłynęło 6 lat od dnia wymagalności zobowiązania, a w przypadku roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczeń stwierdzonych ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd nie upłynęło 6 lat od dnia stwierdzenia roszczenia.

W przypadku firm (dłużników niebędących konsumentami) warunki konieczne do spełnienia są następujące:

– zobowiązanie powstało w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności z tytułu umowy związanej z wykonywaniem działalności gospodarczej,

• łączna kwota wymagalnych zobowiązań wynosi co najmniej 500 złotych oraz są one wymagalne od co najmniej 30 dni,
• upłynął co najmniej miesiąc od wysłania przez wierzyciela wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do KRD, z podaniem firmy i adresu siedziby biura.

Jakie są konsekwencje wpisu do Krajowego Rejestru Długów?

Spektrum konsekwencji, jakie może przynieść wpis do KRD, jest szerokie i dotyczy zarówno osób fizycznych, jak i przedsiębiorców. Przede wszystkim mogą oni napotkać utrudnienia w uzyskaniu kredytów czy pożyczek. Banki i inne instytucje finansowe sprawdzają potencjalnych klientów w rejestrach dłużników, a wpis w KRD jest często interpretowany jako wysokie ryzyko niewypłacalności. Może być on również przeszkodą przy próbach wynajmu nieruchomości lub uzyskania leasingu.

Konsumentom wpis do KRD może utrudnić codzienne zarządzanie finansami, np. przez ograniczenia w zakładaniu konta bankowego, uzyskaniu karty kredytowej czy nawet w podpisaniu umów na usługi telekomunikacyjne, czy media.

Przedsiębiorcy widniejący w KRD mogą natomiast stracić w oczach swoich obecnych i przyszłych kontrahentów. Ich wiarygodność finansowa zostanie obniżona, a rozwój działalności utrudniony z uwagi na niemożliwość uzyskania finansowania.

Jak uniknąć wpisu do KRD?

Aby uniknąć wpisu do rejestru, najlepiej na bieżąco kontrolować swoją sytuację finansową i nie podejmować nowych zobowiązań, gdy zdolność kredytowa na to nie pozwala.

Sposobem na odpowiedzialne zarządzanie swoimi pieniędzmi jest także sprawdzanie raportów o sobie w takich instytucjach jak właśnie KRD. Jeśli widnieje tam wpis, powinno to zapalić czerwoną lampkę w głowie i być motywacją do jak najszybszego uregulowania zobowiązania. I tak w opowieści o „złym policjancie” dochodzimy do momentu zwrotnego, gdy okazuje się on pozytywną postacią, która działaniami prewencyjnymi chroni przed wpadnięciem w finansowe tarapaty.